19/06/2023 
Tác giả: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Tư vấn chuyên môn bài viếtBS.CKI NGUYỄN THỊ KIM DUNG
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM
Mụn nội tiết ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi và phổ biến trong các giai đoạn như tuổi dậy thì, phụ nữ trước và sau sinh, phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh, phụ nữ trong chu kỳ kinh nguyệt. Đây là giai đoạn cơ thể có những thay đổi khiến nội tiết tố trở nên rối loạn và hình thành mụn. Vậy làm sao để loại bỏ mụn nội tiết? Hãy tìm hiểu 9 cách trị mụn nội tiết tố đơn giản mà hiệu quả cao ngay tại nhà và hiểu rõ phương pháp nào phù hợp với mỗi người.
Mụn nội tiết là những dạng mụn được hình thành khi cơ thể gặp vấn đề thay đổi hormone dẫn đến da tiết nhiều bã nhờn. Khi bã nhờn dư thừa tích tụ trong lỗ chân lông kết hợp với các tế bào da chết làm tắc nghẽn lỗ chân lông, viêm da và tăng sinh vi khuẩn, tạo thành mụn nội tiết. (1)
Mụn nội tiết thường nhầm lẫn với mụn trứng cá thông thường, dẫn đến việc lựa chọn phương pháp điều trị chưa phù hợp nên không đạt hiệu quả. Để hạn chế điều này, mỗi người cần biết cách nhận biết mụn nội tiết qua các dấu hiệu sau:
Phác đồ điều trị mụn nội tiết sẽ khác với điều trị mụn trứng cá thông thường, cần xét nghiệm kỹ lượng, thăm khám thêm với bác sĩ chuyên khoa Nội tiết – Đái tháo đường, thời gian điều trị tấn công và duy trì để mang lại hiệu quả tối ưu.
Để điều trị mụn nội tiết dứt điểm phải tuân theo nguyên tắc loại bỏ các nguyên nhân:
Các loại thuốc để điều trị mụn nội tiết bao gồm: thuốc tránh thai, thuốc kháng sinh, thuốc kháng Androgen, các loại thuốc bôi chứa retinoid,…
Với trường hợp mụn nội tiết dai dẳng, tổn thương lớn trên da, không thích hợp với các loại thuốc, hoặc cần rút ngắn thời gian điều trị, bác sĩ sẽ phối hợp sử dụng công nghệ cao như Laser, ánh sáng IPL, peel da, điện di,…
Mụn nội tiết được chẩn đoán thông qua việc thăm khám, xét nghiệm, soi da, để kiểm tra toàn diện mức độ, phân loại và nguyên nhân gây mụn như:
Mụn nội tiết có nhiều phương pháp giúp điều trị bao gồm:
Thuốc tránh thai đường uống hiệu quả khi điều trị mụn do rối loạn nội tiết vì loại thuốc này có tác dụng cân bằng hormone trong cơ thể. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ được khuyên dùng cho phụ nữ khỏe mạnh và cần tránh thai, không phù hợp với phụ nữ dự định sinh con.
Ngoài ra, việc uống thuốc tránh thai lâu dài dẫn đến nhiều rủi ro như vấn đề về tim mạch, đau ngực, bệnh gan, đau nửa đầu, trầm cảm, thay đổi tâm trạng…
Thuốc tránh thai chống chỉ định cho người có tiền sử bệnh tim, cao huyết áp, nguy cơ huyết khối, tiền sử ung thư, mắc bệnh gan hoặc tiểu đường, phụ nữ béo phì,… Do đó, khi sử dụng thuốc tránh thai để điều trị mụn nội tiết cần tham khảo ý kiến bác sĩ.
Thuốc kháng Androgen làm giảm và ổn định nồng độ nội tiết tố Androgen trong cơ thể, từ đó hạn chế mụn nội tiết. Thuốc chống chỉ định trên phụ nữ có thai, đang cho con bú, tăng Kali máu, suy gan, suy thận nặng, chảy máu bất thường trong tử cung
Lưu ý, khi sử dụng thuốc chống Androgen, cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ về liều lượng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Các sản phẩm bôi chứa Retinoids thường được sử dụng điều trị mụn nội tiết thể nhẹ. Thuốc Retinoid có tác dụng tăng tái tạo da, giảm tiết bã nhờn, hạn chế bít tắc lỗ chân lông, tăng khả năng kháng viêm, giảm mụn. Ngoài ra, hoạt chất này còn giúp giảm sẹo mụn, mờ vết thâm do mụn nhờ khả năng thúc đẩy quá trình tái tạo da.
Tuy nhiên, sử dụng Retinoids sẽ khiến da nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời nên khi ra ngoài nhớ đội mũ rộng vành và che chắn cẩn thận. Ngoài ra, không nên sử dụng Retinoids khi mang thai hoặc cho con bú.
Kháng sinh Minocycline, Doxycycline hoặc Macrolide (Erythromycin, Azithromycin) thường dùng điều trị mụn nội tiết, có tác dụng kháng khuẩn, giảm viêm. Thuốc Macrolide là lựa chọn cho người bệnh không thể dùng Tetracycline, bao gồm phụ nữ mang thai và trẻ em dưới 8 tuổi. Ngoài ra, người bệnh được kết hợp với các loại thuốc khác, chẳng hạn như benzoyl peroxide, để giảm tác dụng phụ kháng thuốc kháng sinh. (2)
Một số phương pháp nguồn gốc từ thiên nhiên điều trị mụn nội tiết như:
Cần nhiều nghiên cứu hơn về sự hiệu quả và an toàn của sản phẩm điều trị mụn nội tiết có nguồn gốc từ thiên nhiên. Để chắc chắn, hãy khám tại bệnh viện và tham vấn ý kiến của bác sĩ về những ưu và nhược điểm của các phương pháp điều trị mụn nội tiết cụ thể trước khi người thực hiện.
Sử dụng sản phẩm peel có chứa thành phần như axit salicylic, axit glycolic hoặc axit retinoic… để điều trị mụn nội tiết, giảm thâm mụn, hỗ trợ điều trị sẹo mụn. Phương pháp này dành cho mụn trứng cá mức độ nhẹ và trung bình, giúp cải thiện nhanh chóng nhưng cần thực hiện nhiều lần, cách mỗi 2- 4 tuần để đạt hiệu quả cao.
Thay đổi chế độ ăn uống theo các cách sẽ sau đây sẽ giảm mụn nội tiết:
Trong các trường hợp mụn nội tiết ở tình trạng nặng hoặc không thích hợp thuốc bôi, thuốc uống bác sĩ sẽ chuyển sang các biện pháp khác.
Bác sĩ sử dụng các công cụ đặc biệt để nhẹ nhàng loại bỏ mụn đầu trắng, mụn đầu đen hoặc mụn bọc và sau đó bôi thuốc. Kỹ thuật này giúp loại bỏ mụn nội tiết nhanh chóng nhưng có thể để lại sẹo.
Các dạng mụn nhọt và mụn bọc nặng ở trên cơ thể có thể được điều trị bằng cách tiêm thuốc steroid. Liệu pháp này, giúp cải thiện nhanh chóng và giảm đau. Các tác dụng phụ có thể bao gồm mỏng da và đổi màu ở vùng điều trị.
Trường hợp mụn nội tiết nặng, dai dẳng, gây biến chứng trên da, sử dụng công nghệ cao là lựa chọn hàng đầu. Các công nghệ như laser CO2 vi điểm, oxy jet, ánh sáng IPL, điện di… được áp dụng phổ biến và mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, khi áp dụng phương pháp này nên đến bệnh viện uy tín để đảm bảo quá trình được diễn ra thuận lợi, an toàn, đồng thời có chế độ chăm sóc, cẩn thận sau trị liệu để da nhanh chóng phục hồi.
Để điều trị mụn nội tiết đạt hiệu quả, ngừa sẹo thâm, giúp da sáng mịn hơn cần lưu ý cách chăm sóc da như sau:
